Stout owsiany

Autor: Paweł Leszczyński

Stout owsiany był jednym z wariantów stoutu warzonego (tak jak stout mleczny) w angielskich i szkockich browarach. Uznawany za bardziej pożywny i zdrowszy od swojej wytrawnej wersji, w wersji brytyjskiej często zawierał symboliczną ilość owsa. Przestał być produkowany podczas II Wojny Światowej. Wskrzeszony został stosunkowo niedawno na terenie Wielkiej Brytanii i w USA, jest obecnie coraz bardziej popularny w krajach, gdzie zawitała piwna rewolucja. Od wytrawnego stoutu odróżnia go większa kompleksowość i czasem paloność, owsiana słodycz, wyższa gęstość spowodowana przez betaglukany oraz mniej wytrawna pełnia. Czasem mocno przypomina swojego brata, stout mleczny. W amerykańskiej odsłonie jego profil będzie czystszy, wytrawny i bardziej chmielowy.

Parametry:
Ekstrakt początkowy 10-14º Blg
Ekstrakt końcowy 2-4º Blg
Zawartość alkoholu: 4-6% obj.
Goryczka: 25-40 IBU
Barwa: 45-80º EBC

Barwa:
Od ciemnobrązowej do czarnej. Zazwyczaj nieprzejrzyste, ale jeśli jest przezroczyste, powinno być klarowne.

Piana:
Gęsta, drobna, trwała, kremowo-beżowa do jasnobrązowej. Dzięki dodatkowi owsa powinna być zbita i trwała.

Aromat:
Dominują aromaty palonych słodów: kawa, czekolada (może sprawiać wrażenie mlecznej), orzechy. W tle słodkie aromaty słodowo-zbożowe, estry owocowe od niskich do średnich, zbożowy aromat owsa. Na niskim poziomie mogą pojawiać się aromaty zbożowe, przypominające nuty ziemiste, roślinne. Może występować diacetyl, szczególnie w lżejszych wersjach stylu, nie może jednak dominować aromatu. Brak nut alkoholowo-rozpuszczalnikowych.

Smak:
Skomplikowany, wielowymiarowy, zawierający nuty palone, słodowe, orzechowo-zbożowe, wyraźne nuty kawy i czekolady. Ze względu na dodatek ciemnych słodów może występować podwyższona kwasowość. Balans w stronę słodowej słodyczy skontrowanej gładką, średnią goryczką, w amerykańskich wersjach wyraźniejszą ze względu na wyższe odfermentowanie. Mogą występować ziemiste nuty pochodzące z dodatku owsa i chmielu. Wysoka pijalność jest kluczowa. Może występować umiarkowany diacetyl. Alkohol nie powinien być wyczuwalny.

Goryczka:
Pochodząca od chmielu i palonych słodów, na poziomie średnim. Gładka, nie powinna być szorstka ani mocno zalegająca.

Odczucie w ustach:
W zależności od ilości owsa użytego w zasypie, piwo może być od średnio-pełnego aż po gęste, oleiste, kremowe. W wersjach amerykańskich bardziej goryczkowy, kakaowy, palony finisz, w wersjach kontynentalnych słodsze, słodowe (ale nie aż tak jak stout mleczny). Nagazowanie od średnio-niskiego do średnio-wysokiego. Może być lekko rozgrzewające w ustach w przypadku mocniejszych wersji, ale alkoholowe posmaki są niewskazane.

Ogólne wrażenie:
Piwo o kompleksowym smaku i aromacie, bardzo pijalne i sesyjne. Ciemne, mocno palone, jedwabiste, oleiste, kremowe o wyraźnie goryczkowym, palonym finiszu. Gęstsze i słodsze od swojej popularnej, wytrawnej wersji, ale nie tak słodkie jak stout mleczny.

Surowce:
Podstawę zasypu stanowi słód pale ale, ciało i słodowy charakter współtworzą słody brązowe i karmelowe. Za kolor odpowiedzialny jest dodatek palonego słodu, najczęściej jest to jednak (ze względów cenowych) palony, niesłodowany jęczmień. Można użyć również innych, palonych zbóż, takich jak pszenica czy żyto. Zasyp owsa wynosi zwykle 5-20%, choć zdarzają się większe dodatki. Można użyć również cukru lub syropów. Chmiele stosowane są głównie na goryczkę. Woda jest przeważnie twarda i mocno węglanowa. Drożdże angielskie. Tradycyjnie stosuje się zacieranie infuzyjne, jednotemperaturowe.

Przykłady komercyjne:
„Czarna Wołga” Artezan, „Owczy Pęd” Podgórz, „Dobry Wieczór” PINTA, „Licho Nie Śpi” Perun, „Oatmeal Stout” Samuel Smith, „Barney Flats Oatmeal Stout” Anderson Valley, „Scottish Oatmeal Stout” Broughton, „Young’s Oatmeal Stout”.